Alergie pokarmowe nie są rzadkością – dotyczą już około 8% dzieci i 5% dorosłych w Polsce, jak podaje Polskie Towarzystwo Alergologiczne. Odpowiednie oznaczanie alergenów w gastronomii to podstawa odpowiedzialnego zarządzania lokalem, jego brak – szybka droga do klęski wizerunkowej, a nawet problemów z prawem. Dowiedz się, jak oznaczyć alergeny w menu restauracji i co na ten temat mówią polskie przepisy.
Alergeny w menu restauracji
Setki tysięcy Polaków w różnym wieku zmaga się z różnego rodzaju alergiami pokarmowymi – to Twoi potencjalni goście. Dla niektórych z nich nawet śladowa ilość alergenu może skończyć się wizytą w szpitalu.
Każdy, kto przychodzi do Twojej restauracji, wierzy, że na jego talerz trafi dokładnie to, co zamówił – bez niespodzianek. To właśnie w tym punkcie odpowiedzialność lokalu spotyka się z oczekiwaniami gościa.
Jeśli rzetelnie komunikujesz alergeny w menu restauracji, zyskujesz zaufanie gości i minimalizujesz ryzyko reklamacji czy roszczeń prawnych. Gdy lista alergenów w menu nie istnieje – narażasz się nawet na mandat lub postępowanie przed inspekcją sanitarną.
Przepisy dotyczące alergenów w restauracji – co mówi prawo?
Jeśli alergen – substancja mogąca doprowadzić u niektórych do reakcji niepożądanych – znajduje się w daniu, obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego (UE nr 1169/2011). Przepis art. 9 ust. 1 tego rozporządzenia nakłada na punkty gastronomiczne obowiązek informowania o wszelkich składnikach lub substancjach pomocniczych, które powodują alergie lub reakcje nietolerancji.
Przepisy dotyczą nie tylko produktów pakowanych, ale także dań serwowanych w lokalach gastronomicznych. Jeśli nie spełnisz obowiązków, możesz otrzymać mandat w wysokości 500 zł.
Obowiązkowa lista alergenów w menu
Każda restauracja musi oznaczyć, jeśli w potrawie występuje choć jeden z poniższych składników lub ich pochodne:
– Zboża zawierające gluten (pszenica, żyto, jęczmień, owies, orkisz, kamut).
– Skorupiaki i produkty pochodne.
– Jaja i produkty z jaj.
– Ryby i produkty z ryb.
– Orzeszki ziemne (arachidowe).
– Soja i produkty z soi.
– Mleko i produkty z mleka (w tym laktoza).
– Orzechy (migdały, laskowe, włoskie, nerkowce, pekan, pistacje, makadamia).
– Seler i produkty z selera.
– Gorczyca i produkty z gorczycy.
– Nasiona sezamu.
– Dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniu powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/l.
– Łubin i produkty z łubinu.
– Mięczaki i produkty z mięczaków.
Informacja o alergenach musi być dostępna przed złożeniem zamówienia, w sposób czytelny i niebudzący wątpliwości. Nie wystarczy ogólny zapis typu „menu może zawierać śladowe ilości alergenów”.
Prawidłowe oznaczanie alergenów w gastronomii – jak przygotować listę w menu?
Przygotowanie listy alergenów w menu wymaga nie tylko znajomości przepisów, ale i współpracy między kuchnią, dostawcami i obsługą. Każdy etap ma znaczenie – od receptury po wydanie dania.
1. Analiza receptur i składników
Zacznij od przejrzenia wszystkich dań i produktów. Sprawdź etykiety półproduktów, sosów, przypraw, a nawet dodatków. Wielu restauratorów popełnia błąd, zakładając, że np. „czysta przyprawa” nie zawiera glutenu, podczas gdy część producentów dodaje do niej mąkę pszenną jako nośnik aromatu.
2. Oznaczenia w menu
Umieść oznaczenia alergenów bezpośrednio przy nazwach dań – np. poprzez cyfry odwołujące się do legendy na końcu karty. Zadbaj, by system był spójny, czytelny i intuicyjny.
Przykładowo: „Makaron carbonara (1,3,7) – zawiera gluten, jaja i mleko”. W wersji online dodaj filtr wyszukiwania po alergenach – to już standard w nowoczesnych systemach POS i cyfrowych menu QR.
3. Aktualizacje i kontrola
Zmiana dostawcy, nowy sos, sezonowa wkładka – każda modyfikacja receptury wymaga aktualizacji listy alergenów. Wprowadź zasadę comiesięcznej weryfikacji listy alergenów przez szefa kuchni lub osobę odpowiedzialną za HACCP.
Alergeny w menu restauracji a komunikacja z gośćmi
Oznaczenie alergenów w karcie to jedno, ale równie istotna jest komunikacja w trakcie obsługi. Gość powinien mieć pewność, że personel zna menu i potrafi udzielić rzetelnej odpowiedzi.
Szkolenie personelu
Wyedukuj zespół tak, by każdy pracownik wiedział, gdzie znajduje się aktualna lista alergenów i jak z niej korzystać. Kelnerzy powinni umieć wskazać dania bezpieczne dla osób z alergiami oraz znać procedury obowiązujące przy zamówieniach specjalnych.
Wprowadź krótkie briefingi przed każdą zmianą, szczególnie po aktualizacji menu sezonowego. To prosty sposób, by uniknąć pomyłek i upewnić się, że wszyscy mówią jednym głosem wobec gości.
Jasne zasady w kuchni
Ustal precyzyjne procedury, które zapobiegają zanieczyszczeniom krzyżowym. Oddziel deski, przybory i pojemniki dla produktów zawierających alergeny, pilnuj higieny rąk i powierzchni, kontroluj przechowywanie półproduktów.
Nie zakładaj, że wszyscy wiedzą, jak uważać. Nawet śladowa ilość alergenu może wywołać silną reakcję. Bez jasnych zasad nie ma bezpieczeństwa w kuchni, a bez bezpieczeństwa – zaufania gości.
Lista alergenów w menu to Twoja odpowiedzialność
Odpowiedzialność za bezpieczeństwo gości nie kończy się na smaku potrawy. Oznaczanie alergenów w gastronomii to obowiązek prawny, ale też wyraz profesjonalizmu. Jeśli dbasz o ten aspekt, pokazujesz, że rozumiesz potrzeby gości.
Świadome zarządzanie informacją o alergenach chroni zdrowie gości, buduje zaufanie i wzmacnia reputację marki. W branży, w której lojalność opiera się na zaufaniu, to inwestycja, która zawsze się zwraca.
