W świecie gastronomii coraz częściej słyszymy o „żywności certyfikowanej”, „eko”, „bio” czy „organicznej”. Jednak co to właściwie znaczy w praktyce? Dla jednych to gwarancja jakości, dla innych – kolejny marketingowy trend. Tymczasem certyfikacja produktów spożywczych ma ogromne znaczenie. W tym poradniku dowiesz się, czym jest certyfikowana żywność, poznasz certyfikaty żywności w Polsce i zrozumiesz ich znaczenie dla konsumentów oraz swojego lokalu.
Certyfikowana żywność – co to znaczy w praktyce?
Certyfikowana żywność to potwierdzenie, że produkt spełnia określone standardy jakości i bezpieczeństwa. W przypadku żywności ekologicznej oznacza to przestrzeganie zasad rolnictwa ekologicznego – bez pestycydów, nawozów sztucznych, GMO czy hormonów wzrostu.
W Polsce produkcja tego typu żywności odbywa się zgodnie z przepisami Unii Europejskiej (rozporządzenie Rady nr 834/2007), a każdy etap – od uprawy po pakowanie – podlega kontroli jednostek certyfikujących upoważnionych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Dla lokali gastronomicznych oznacza to nie tylko wyższą jakość składników, ale i większe zaufanie gości, którzy coraz częściej pytają o pochodzenie surowców. W czasach, gdy transparentność jest walutą współczesnej gastronomii, certyfikowana żywność to jej gwarancja.
Certyfikaty żywności w Polsce – najważniejsze oznaczenia
W Polsce funkcjonuje wiele certyfikatów i systemów jakości żywności – zarówno unijnych, jak i krajowych – które mają zagwarantować konsumentom określony poziom jakości, bezpieczeństwa i pochodzenia produktów. Przyjrzyjmy się im po kolei.
Unijne i krajowe systemy jakości żywności
Najbardziej rozpoznawalnym systemem jest Rolnictwo Ekologiczne (BIO/EKO), czyli certyfikat potwierdzający produkcję zgodną z zasadami rolnictwa ekologicznego.
Produkty z tzw. Euroliściem (zielony liść z gwiazdek UE) muszą spełniać surowe normy dotyczące m.in. braku pestycydów, nawozów syntetycznych czy GMO. W Polsce certyfikację prowadzą uprawnione jednostki, których numer identyfikacyjny ma format PL-EKO-numer.
Drugą grupę stanowią unijne oznaczenia geograficzne i jakościowe, które wyróżniają produkty o wyjątkowych cechach związanych z miejscem pochodzenia lub tradycją:
– ChNP (Chroniona Nazwa Pochodzenia) – gwarantuje, że cały proces produkcji odbywa się w określonym regionie, a produkt jest lokalny (np. oscypek, bryndza podhalańska).
– ChOG (Chronione Oznaczenie Geograficzne) – część produkcji może odbywać się poza regionem, ale kluczowe etapy i receptura muszą być lokalne (np. kiełbasa lisiecka).
– GTS (Gwarantowana Tradycyjna Specjalność) – oznacza produkty wytwarzane tradycyjnymi metodami, niezależnie od regionu (np. miód pitny).
Wszystkie te systemy są uznawane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i służą nie tylko ochronie dziedzictwa kulinarnego, ale też promowaniu jakości na europejskim rynku.
Krajowe systemy jakości żywności
Na poziomie krajowym funkcjonuje kilka równie ważnych systemów:
– Jakość Tradycja – promuje produkty o utrwalonym, tradycyjnym charakterze, wytwarzane według receptur stosowanych od co najmniej 50 lat.
– Integrowana Produkcja (IP) – potwierdza, że plony powstały w systemie zrównoważonej ochrony roślin, z poszanowaniem środowiska.
– QAFP (Quality Assurance for Food Products) – obejmuje mięso wieprzowe, drobiowe i indycze, gwarantując wysoką jakość oraz pełną identyfikowalność pochodzenia.
– QMP (Quality Meat Program) – system jakości wołowiny obejmujący cały łańcuch produkcji: od hodowli i pasz po przetwórstwo.
– PQS (Pork Quality System) – system jakości wieprzowiny, w którym nacisk położono na dobrostan zwierząt i powtarzalność jakości mięsa.
Inne popularne oznaczenia i certyfikaty
Na produktach spożywczych możesz też spotkać inne znaki, które mają znaczenie w komunikacji jakościowej i wizerunkowej restauracji.
– PRODUKT POLSKI – znak dobrowolny, potwierdzający, że produkt został wytworzony w Polsce z rodzimych surowców.
– Nutri-Score – system graficzny od A (zielony) do E (czerwony), ułatwiający ocenę wartości odżywczej produktu.
– Znak jakości „Q” – przyznawany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji, potwierdzający spełnienie rygorystycznych standardów jakości.
– Certyfikacja „bez GMO” – potwierdza, że produkt lub pasze nie zawierają organizmów genetycznie modyfikowanych.
Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności
W gastronomii i przemyśle spożywczym kluczowe znaczenie mają też systemy zarządzania bezpieczeństwem, takie jak HACCP, ISO 22000, BRC, IFS. Wszystkie te normy mają wspólny cel: zapewnić pełną kontrolę nad bezpieczeństwem żywności w całym łańcuchu dostaw. W praktyce często są one wymagane przez sieci handlowe, hotelowe czy grupy restauracyjne.
Certyfikaty społeczne i etyczne
Na koniec warto wspomnieć o certyfikatach, które zyskują coraz większe znaczenie w kontekście zrównoważonego rozwoju: Fairtrade, Rainforest Alliance czy oznaczenia dla produktów wegańskich (V). Potwierdzają one, że surowce pozyskiwane są w sposób etyczny, z poszanowaniem środowiska i ludzi.
Jak rozpoznać certyfikowaną żywność?
Na półkach sklepowych nietrudno dziś o produkty oznaczone hasłami „zdrowe”, „naturalne” czy „eko”. Problem w tym, że nie wszystkie z nich rzeczywiście spełniają wymogi certyfikacji.
Jak więc rozpoznać certyfikowaną żywność i nie dać się marketingowym „eko-pułapkom”?
– Szukaj oficjalnych symboli – wspomniany zielony liść UE, numer jednostki certyfikującej i informacja o rolnictwie (np. „Rolnictwo UE / spoza UE”).
– Czytaj etykiety – jeśli produkt nie zawiera takich informacji, prawdopodobnie nie jest certyfikowany, nawet jeśli producent używa słów „bio” lub „eko”.
– Weryfikuj pochodzenie – dostawcy z pełną dokumentacją to gwarancja jakości i bezpieczeństwa surowca.
Przede wszystkim – buduj relacje z lokalnymi producentami certyfikowanej żywności. To nie tylko inwestycja w jakość, ale też wizerunkowy atut. W końcu goście coraz częściej zwracają uwagę na to, skąd pochodzi jedzenie, które mają na talerzu.
Certyfikacja produktów spożywczych – korzyści i wyzwania HoReCa
Dla restauracji i hoteli korzystanie z certyfikowanej żywności to nie chwilowa moda, lecz część strategii ESG (Environmental, Social, Governance).
Korzyści z tego podejścia są wielowymiarowe:
– Zaufanie gości – klienci coraz częściej wybierają lokale, które komunikują transparentne pochodzenie składników.
– Wiarygodność marki – certyfikaty to konkretne dowody jakości, które można wykorzystać w komunikacji marketingowej.
– Bezpieczeństwo dostaw – współpraca z certyfikowanymi producentami ogranicza ryzyko reklamacji i utraty reputacji.
Z drugiej strony certyfikacja to także wyzwanie – wyższe ceny zakupu, konieczność weryfikacji dokumentacji czy dostosowania menu do sezonowości. Jednak w dłuższej perspektywie staje się to inwestycją, która procentuje wizerunkowo i finansowo.
Chcesz dowiedzieć się więcej o certyfikacji żywności?
Znajomość systemów certyfikacji żywności to potężne narzędzie budowania przewagi konkurencyjnej. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o certyfikacji produktów spożywczych, odwiedź NATURA FOOD – już 14-16 listopada w Hali Expo Łódź!
Podczas targów spotkasz się z producentami, którzy łączą smak z troską o środowisko. Poznasz innowacyjne rozwiązania odpowiadające na wyzwania współczesnego rynku. Dodatkowo przekonasz się, jak świadomie budować ofertę gastronomiczną w duchu zrównoważonego rozwoju. Do zobaczenia!
