Już 28 czerwca 2025 r. w całej Unii Europejskiej zacznie obowiązywać Europejski Akt o Dostępności. Dostępność cyfrowa to ważny krok w kierunku tworzenia bardziej inkluzywnego środowiska cyfrowego. Co nowe przepisy oznaczają dla restauratorów, hotelarzy, dostawców, producentów i partnerów technologicznych w HoReCa? Wyjaśniamy!
Dostępność cyfrowa – czym jest Europejski Akt o Dostępności?
Europejski Akt o Dostępności to dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882, której celem jest zapewnienie równego dostępu do wybranych produktów i usług cyfrowych dla osób z niepełnosprawnościami. Nakłada obowiązki nie tylko na sektor publiczny, ale – co istotne – także na sektor prywatny, w tym firmy tworzące oprogramowanie, urządzenia czy infrastrukturę dla branży gastronomicznej i hotelarskiej.
Zgodnie z polską ustawą wdrażającą EAA (z 26 kwietnia 2024 r.), nowe przepisy będą obowiązywać od 28 czerwca 2025 r. i będą dotyczyć wszystkich podmiotów gospodarczych działających na terenie UE, które oferują produkty i usługi objęte ustawą – niezależnie od branży docelowej.
Dyrektywa EAA – kogo obejmą nowe przepisy?
Obowiązki wynikające z EAA dotyczą:
- producentów – czyli firm wytwarzających produkty pod własną marką lub zlecających ich wytworzenie;
- importerów i dystrybutorów – oferujących produkty sprowadzone z zagranicy lub dostosowujących je do rynku UE;
- usługodawców – świadczących usługi cyfrowe skierowane do konsumentów, np. dostarczających oprogramowanie do zamówień online, systemy kasowe czy kioski samoobsługowe.
Podmioty te – jeśli oferują objęte ustawą produkty lub usługi – muszą spełniać określone wymagania w zakresie dostępności. Wyjątkiem są mikroprzedsiębiorcy (zatrudniający mniej niż 10 osób i osiągający roczny obrót poniżej 2 mln euro), o ile nie oferują urządzeń lub systemów objętych regulacjami.
Lista produktów i usług jest szeroka i dotyka wielu obszarów, które ściśle współpracują z sektorem HoReCa.
Jakie produkty obejmuje dyrektywa EAA?
- Sprzęt komputerowy i systemy operacyjne (np. wykorzystywane w punktach gastronomicznych).
- Terminale płatnicze.
- Samoobsługowe kioski do zamówień.
- Urządzenia umożliwiające korzystanie z aplikacji medialnych i telekomunikacyjnych (smartfony, tablety, routery).
- Czytniki e-booków (sprzęt i oprogramowanie).
Jakie usługi obejmuje dyrektywa EAA?
- Usługi e-commerce (np. sklepy internetowe z produktami dla gastronomii lub hoteli).
- Aplikacje mobilne do zamówień i rezerwacji.
- Usługi informacyjne, edukacyjne i rozrywkowe online.
- Bankowość detaliczna i systemy płatności.
- Transport pasażerski w zakresie systemów rezerwacyjnych i informacyjnych.
Dostępność cyfrowa – 4 zasady
Firmy objęte przepisami muszą zapewnić zgodność swoich produktów i usług z czterema zasadami dostępności cyfrowej:
- Postrzegalność – wszystkie treści i elementy muszą być możliwe do odebrania przez różne zmysły, np. treść audio uzupełniona napisami, a obrazy – tekstem alternatywnym.
- Funkcjonalność – produkt lub usługa musi być obsługiwana niezależnie od rodzaju niepełnosprawności (np. możliwość nawigacji bez użycia myszy).
- Zrozumiałość – interfejsy muszą być intuicyjne, a treści czytelne dla każdego użytkownika.
- Kompatybilność – rozwiązania powinny współpracować z technologiami wspomagającymi, np. czytnikami ekranu.
W praktyce oznacza to:
- wdrożenie standardów WCAG 2.1 AA dla stron internetowych i aplikacji,
- dostosowanie interfejsów do obsługi klawiaturą,
- poprawne oznaczenie przycisków i etykiet formularzy,
- zadbanie o odpowiedni kontrast i wielkość czcionek,
- zapewnienie czytelnej dokumentacji i instrukcji w języku polskim.
Kto i jak będzie kontrolować zgodność?
Nadzór nad spełnianiem wymagań EAA sprawować będą m.in.:
- Prezes Zarządu PFRON – główny organ kontrolny,
- Prezes UKE – sprzęt i usługi telekomunikacyjne,
- Minister cyfryzacji – usługi e-commerce,
- organy celne – przy imporcie,
- wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego, UTK, ULC – w zakresie transportu.
Kontrole będą polegać m.in. na: weryfikacji dokumentacji, pobieraniu próbek produktów, oględzinach urządzeń i systemów dostępnych w punktach sprzedaży oraz sprawdzeniu oznakowania CE.
Jakie są konsekwencje braku zgodności?
Niespełnienie wymagań może skutkować wezwaniem do usunięcia niezgodności, zakazem sprzedaży produktu/usługi na okres do 180 dni, decyzją o wycofaniu produktu z rynku, obowiązkiem powiadomienia konsumentów o zagrożeniu zdrowia lub bezpieczeństwa, karami administracyjnymi (finansowymi), a nawet utratą możliwości udziału w zamówieniach publicznych i przetargach.
Dyrektywa EAA – jakie korzyści daje dostępność cyfrowa?
Wdrożenie zasad dostępności cyfrowej to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale też szansa na rozwój firmy. Wiele organizacji traktuje EAA jako impuls do unowocześnienia swojej oferty i poprawy jakości obsługi klienta – niezależnie od jego możliwości czy ograniczeń.
Zwiększenie zasięgu i potencjalnej grupy klientów
Dostępne cyfrowo produkty i usługi są łatwiejsze do wykorzystania przez osoby z niepełnosprawnościami, ale również przez seniorów czy użytkowników z tymczasowymi ograniczeniami (np. złamaną ręką). To oznacza większy rynek zbytu.
Poprawa doświadczenia użytkownika (UX)
Przejrzyste interfejsy, prosta nawigacja, intuicyjne formularze – to wszystko ułatwia korzystanie z Twojej strony każdemu, nie tylko osobom z niepełnosprawnościami. Efekt? Mniej frustracji, większe zaangażowanie i wyższy współczynnik konwersji.
Lepsze pozycjonowanie w wyszukiwarkach
Algorytmy Google premiują strony zgodne ze standardami dostępności, takimi jak WCAG 2.1 na poziomie AA. Dostosowanie serwisu nie tylko poprawia techniczną jakość strony, ale też wpływa na wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania – a to przekłada się na większy i bardziej wartościowy ruch.
Poprawa wizerunku firmy
Dostępność cyfrowa to dziś ważny element odpowiedzialności społecznej. Dostosowując ofertę do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, pokazujesz, że jesteś firmą otwartą i nowoczesną. To wzmacnia zaufanie klientów i buduje pozytywny obraz marki – również w oczach partnerów biznesowych.
Przewaga konkurencyjna
Wiele dużych kontraktów – zarówno publicznych, jak i prywatnych – uzależnionych jest od spełniania kryteriów dostępności. Zgodność z EAA może być decydującym atutem przy wyborze dostawcy. To również sygnał dla rynku, że Twoja firma działa zgodnie z obowiązującymi normami i nie boi się wyzwań technologicznych.
Dyrektywa EAA i dostępność cyfrowa – wskazówki dla HoReCa
Firmy z branży HoReCa – zarówno hotele i restauracje, jak i producenci, dystrybutorzy czy dostawcy usług cyfrowych – coraz częściej korzystają z rozwiązań, które podlegają nowym wymogom Europejskiego Aktu o Dostępności. Dlatego warto już teraz przygotować się na nadchodzące zmiany krok po kroku.
Zidentyfikuj produkty i usługi objęte przepisami
Przyjrzyj się uważnie swojej ofercie. Jeśli dostarczasz terminale płatnicze, kioski samoobsługowe, oprogramowanie do składania zamówień, systemy rezerwacyjne, urządzenia mobilne lub sprzęt komputerowy – prawdopodobnie Twoje rozwiązania podlegają pod wymagania Europejskiego Aktu o Dostępności.
Dotyczy to także firm oferujących usługi e-commerce, edukacyjne, informacyjne czy bankowe świadczone online. Brak zgodności może oznaczać wykluczenie z rynku, dlatego ten etap jest kluczowy.
Sprawdź, czy jesteś mikroprzedsiębiorcą
Nie wszystkie firmy muszą wdrażać wymagania EAA. Jeżeli zatrudniasz mniej niż 10 osób i Twój roczny obrót netto nie przekracza równowartości 2 mln euro – jesteś mikroprzedsiębiorcą i możesz być zwolniony z obowiązku stosowania nowych przepisów.
Uwaga: wyłączenie nie dotyczy firm oferujących urządzenia lub systemy podlegające regulacjom – nawet jeśli są mikrofirmami. Warto więc dokładnie przeanalizować swoją strukturę i ofertę, aby uniknąć kosztownych błędów interpretacyjnych.
Przeprowadź audyt dostępności cyfrowej
Jeśli Twoje rozwiązania cyfrowe są objęte ustawą, niezbędnym krokiem będzie ich audyt. Można przeprowadzić go samodzielnie, np. za pomocą narzędzi takich jak Google Lighthouse czy WAVE, ale zaleca się skorzystanie z usług specjalistycznych firm audytowych.
Audyt pozwala zidentyfikować błędy i braki w dostępności, takie jak niedostosowane formularze, brak tekstów alternatywnych czy niska kontrastowość interfejsów. Na tej podstawie tworzysz plan działań i wdrożeń, które pozwolą dostosować produkt lub usługę do wymagań EAA.
Zaktualizuj dokumentację i procedury
Po dostosowaniu produktów i usług do wymagań EAA konieczne będzie opracowanie pełnej dokumentacji technicznej, która potwierdzi zgodność z przepisami. W jej skład powinny wchodzić m.in. opisy funkcjonalności, specyfikacje techniczne, wyniki audytów oraz deklaracja zgodności z normami.
Jeśli Twój produkt podlega wymogom dostępności, należy również oznaczyć go symbolem CE, potwierdzającym spełnienie odpowiednich norm unijnych.
Taka dokumentacja musi być przechowywana przez co najmniej 5 lat – i udostępniana na żądanie organom nadzoru, takim jak PFRON, UOKiK czy Prezes UKE. To również dobry moment na uporządkowanie wewnętrznych procedur, by mieć pewność, że każdy zespół wie, jak działać w zgodzie z EAA.
Przeszkol zespół lub zatrudnij ekspertów
Wdrażanie zasad dostępności cyfrowej wymaga wiedzy technicznej, projektowej i prawnej. Jeśli Twój zespół nie ma w tym doświadczenia, warto zainwestować w szkolenia lub skorzystać z pomocy zewnętrznych ekspertów – np. specjalistów UX, programistów front-endowych, audytorów dostępności czy prawników technologicznych.
Dzięki temu unikniesz błędów interpretacyjnych, a cały proces wdrożenia przebiegnie szybciej i sprawniej. Pamiętaj: niedostosowanie usług może wiązać się nie tylko z karami, ale też z utratą zaufania partnerów biznesowych.
Komunikuj działania i otwórz się na feedback
Dostępność cyfrowa to nie tylko formalność – to również element wizerunku i komunikacji marki. Dodaj deklarację dostępności na stronie internetowej, jasno poinformuj użytkowników, jak mogą zgłaszać problemy techniczne i zadbaj o łatwy kontakt.
Zadbaj także o sprawną obsługę zgłoszeń – skargi konsumenckie powinny być rozpatrywane w terminie do 30 dni (lub do 60 w przypadku bardziej złożonych spraw).
Pokaż, że zmiany wprowadzasz z myślą o użytkowniku – nie tylko z przymusu prawnego. Otwarta komunikacja może nie tylko zapobiec skargom, ale też pokazać, że jako firma traktujesz temat dostępności poważnie i odpowiedzialnie.
EAA to nie tylko obowiązek – to szansa
Europejski Akt o Dostępności to jedno z największych wyzwań regulacyjnych dla biznesu cyfrowego ostatnich lat. Jego termin wejścia w życie – 28 czerwca 2025 r. – zbliża się nieubłaganie. Firmy, które rozpoczną działania już teraz, nie tylko unikną sankcji, ale również zyskają trwałą przewagę na coraz bardziej wymagającym rynku.
